10. จูฬสุคนฺธตฺเถรอปทานํ
[272]
‘‘อิมมฺหิ ภทฺทเก กปฺเป, พฺรหฺมพนฺธุ มหายโส;
กสฺสโป นาม โคตฺเตน, อุปฺปชฺชิ วทตํ วโรฯ
[273]
‘‘อนุพฺยญฺชนสมฺปนฺโน, พาตฺติํสวรลกฺขโณ;
พฺยามปฺปภาปริวุโต, รํสิชาลสโมตฺถโฏฯ
[274]
‘‘อสฺสาเสตา ยถา จนฺโท, สูริโยว ปภงฺกโร;
นิพฺพาเปตา ยถา เมโฆ, สาคโรว คุณากโรฯ
[275]
‘‘ธรณีริว สีเลน, หิมวาว สมาธินา;
อากาโส วิย ปญฺญาย, อสงฺโค อนิโล ยถาฯ
[276]
‘‘ตทาหํ พาราณสิยํ, อุปปนฺโน มหากุเล;
ปหูตธนธญฺญสฺมิํ, นานารตนสญฺจเยฯ
[277]
‘‘มหตา ปริวาเรน, นิสินฺนํ โลกนายกํ;
อุเปจฺจ ธมฺมมสฺโสสิํ, อมตํว มโนหรํฯ
[278]
‘‘ทฺวตฺติํสลกฺขณธโร, สนกฺขตฺโตว จนฺทิมา;
อนุพฺยญฺชนสมฺปนฺโน, สาลราชาว ผุลฺลิโตฯ
[279]
‘‘รํสิชาลปริกฺขิตฺโต, ทิตฺโตว กนกาจโล;
พฺยามปฺปภาปริวุโต, สตรํสี ทิวากโรฯ
[280]
‘‘โสณฺณานโน ชินวโร, สมณีว [รมฺมณีว (สฺยา.)] สิลุจฺจโย;
กรุณาปุณฺณหทโย, คุเณน วิย สาคโรฯ
[281]
‘‘โลกวิสฺสุตกิตฺติ จ, สิเนรูว นคุตฺตโม;
ยสสา วิตฺถโต วีโร, อากาสสทิโส มุนิฯ
[282]
‘‘อสงฺคจิตฺโต สพฺพตฺถ, อนิโล วิย นายโก;
ปติฏฺฐา สพฺพภูตานํ, มหีว มุนิสตฺตโมฯ
[283]
‘‘อนุปลิตฺโต โลเกน, โตเยน ปทุมํ ยถา;
กุวาทคจฺฉทหโน, อคฺคิขนฺโธว โสภสิ [โสภติ (สี.), โส วสิ (สฺยา. ก.)]ฯ
[284]
‘‘อคโธ วิย สพฺพตฺถ, กิเลสวิสนาสโก;
คนฺธมาทนเสโลว, คุณคนฺธวิภูสิโตฯ
[285]
‘‘คุณานํ อากโร วีโร, รตนานํว สาคโร;
สินฺธูว วนราชีนํ, กิเลสมลหารโกฯ
[286]
‘‘วิชยีว มหาโยโธ, มารเสนาวมทฺทโน;
จกฺกวตฺตีว โส ราชา, โพชฺฌงฺครตนิสฺสโรฯ
[287]
‘‘มหาภิสกฺกสงฺกาโส, โทสพฺยาธิติกิจฺฉโก;
สลฺลกตฺโต ยถา เวชฺโช, ทิฏฺฐิคณฺฑวิผาลโกฯ
[288]
‘‘โส ตทา โลกปชฺโชโต, สนรามรสกฺกโต;
ปริสาสุ นราทิจฺโจ, ธมฺมํ เทสยเต ชิโนฯ
[289]
‘‘ทานํ ทตฺวา มหาโภโค, สีเลน สุคตูปโค;
ภาวนาย จ นิพฺพาติ, อิจฺเจวมนุสาสถฯ
[290]
‘‘เทสนํ ตํ มหสฺสาทํ, อาทิมชฺฌนฺตโสภณํ;
สุณนฺติ ปริสา สพฺพา, อมตํว มหารสํฯ
[291]
‘‘สุตฺวา สุมธุรํ ธมฺมํ, ปสนฺโน ชินสาสเน;
สุคตํ สรณํ คนฺตฺวา, ยาวชีวํ นมสฺสหํฯ
[292]
‘‘มุนิโน คนฺธกุฏิยา, โอปุญฺเชสิํ [อุพฺพฏฺเฏสิํ (สฺยา.)] ตทา มหิํ;
จตุชฺชาเตน คนฺเธน, มาเส อฏฺฐ ทิเนสฺวหํฯ
[293]
‘‘ปณิธาย สุคนฺธตฺตํ, สรีรวิสฺสคนฺธิโน [สรีรสฺส วิคนฺธิโน (สี. สฺยา. ปี.)];
ตทา ชิโน วิยากาสิ, สุคนฺธตนุลาภิตํฯ
[294]
‘‘‘โย ยํ คนฺธกุฏิภูมิํ, คนฺเธโนปุญฺชเต สกิํ;
เตน กมฺมวิปาเกน, อุปปนฺโน ตหิํ ตหิํฯ
[295]
‘‘‘สุคนฺธเทโห สพฺพตฺถ, ภวิสฺสติ อยํ นโร;
คุณคนฺธยุตฺโต หุตฺวา, นิพฺพายิสฺสตินาสโว’ฯ
[296]
‘‘เตน กมฺเมน สุกเตน, เจตนาปณิธีหิ จ;
ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสมคจฺฉหํฯ
[297]
‘‘ปจฺฉิเม จ ภเว ทานิ, ชาโต วิปฺปกุเล อหํ;
คพฺภํ เม วสโต มาตา, เทเหนาสิ สุคนฺธิตาฯ
[298]
‘‘ยทา จ มาตุกุจฺฉิมฺหา, นิกฺขมามิ ตทา ปุรี [ปุรํ (สฺยา. ก.)];
สาวตฺถิสพฺพคนฺเธหิ, วาสิตา วิย วายถฯ
[299]
‘‘ปุปฺผวสฺสญฺจ สุรภิ, ทิพฺพคนฺธํ มโนรมํ;
ธูปานิ จ มหคฺฆานิ, อุปวายิํสุ ตาวเทฯ
[300]
‘‘เทวา จ สพฺพคนฺเธหิ, ธูปปุปฺเผหิ ตํ ฆรํ;
วาสยิํสุ สุคนฺเธน, ยสฺมิํ ชาโต อหํ ฆเรฯ
[301]
‘‘ยทา จ ตรุโณ ภทฺโท, ปฐเม โยพฺพเน ฐิโต;
ตทา เสลํ [เสสํ (สฺยา.)] สปริสํ, วิเนตฺวา นรสารถิฯ
[302]
‘‘เตหิ สพฺเพหิ ปริวุโต [สหิโต (สี. สฺยา. ปี.)], สาวตฺถิปุรมาคโต;
ตทา พุทฺธานุภาวํ ตํ, ทิสฺวา ปพฺพชิโต อหํฯ
[303]
‘‘สีลํ สมาธิปญฺญญฺจ, วิมุตฺติญฺจ อนุตฺตรํ;
ภาเวตฺวา จตุโร ธมฺเม, ปาปุณิํ อาสวกฺขยํฯ
[304]
‘‘ยทา ปพฺพชิโต จาหํ, ยทา จ อรหา อหุํ;
นิพฺพายิสฺสํ ยทา จาหํ, คนฺธวสฺโส ตทา อหุฯ
[305]
‘‘สรีรคนฺโธ จ สทาติเสติ [สทา วาเสติ (ก.)] เม, มหารหํ จนฺทนจมฺปกุปฺปลํ;
ตเถว คนฺเธ อิตเร จ สพฺพโส, ปสยฺห วายามิ ตโต ตหิํ [ยหิํ (สฺยา.)] ตหิํฯ
[306]
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ
[307]
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
[308]
‘‘ปฏิสมฺภิทา จตสฺโส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา จูฬสุคนฺโธ เถโร อิมา คาถาโย อภาสิตฺถาติ;
จูฬสุคนฺธตฺเถรสฺสาปทานํ ทสมํฯ
ภทฺทิยวคฺโค ปญฺจปญฺญาสโมฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
ภทฺทิโย เรวโต เถโร, มหาลาภี จ สีวลี;
วงฺคีโส นนฺทโก เจว, กาฬุทายี ตถาภโยฯ
โลมโส วนวจฺโฉ จ, สุคนฺโธ เจว ทสโม;
ตีณิ คาถาสตา ตตฺถ, โสฬสา จ ตทุตฺตริฯ
อถ วคฺคุทฺทานํ –
กณิการวฺหโย วคฺโค, ผลโท ติณทายโก;
กจฺจาโน ภทฺทิโย วคฺโค, คาถาโย คณิตา จิมาฯ
นวคาถาสตานีห , จตุราสีติเยว จ;
สปญฺญาสํ ปญฺจสตํ, อปทานา ปกาสิตาฯ
สห อุทานคาถาหิ, ฉสหสฺสานิ โหนฺติมา;
ทฺเวสตานิ จ คาถานํ, อฏฺฐารส ตทุตฺตริฯ
56. ยสวคฺโค